Taşıdığı bileşikler: Kabak çekirdeği yağlarında yüksek miktarda skualen, tokoferol, fitosterol ve karotenoidler (lutein ve zeaksantin) bildirilmiştir. Δ7- steroller kabak çekirdeği yağında bulunan baskın fitoesterollerdir. Protokateşik, siringik asit, kafeik asit, p-kumarik asit, vanilik ve ferulik asit gibi fenolik asitler kabak çekirdeği yağında tespit edilmiştir. Δ7- steroller, linoleik asit, skualen, tokoferoller, karotenoid ve diğer yararlı bileşenlerin yüksek içerikli olmasından dolayı özellikle erkeklerde prostat sağlığının korunmasında destekleyici olarak tercih edilmektedir.
Kabak çekirdekleri yağ ve proteince zengindir. Kuru madde üzerinden yağ içeriği % 40-50, protein içeriği % 30-40 ve karbonhidrat içeriği ise % 25 civarındadır. E vitaminince (tokoferol) zengindir. Bunun yanında insan sağlığında önemi olan Selenyum, Çinko, Magnezyum ve Bakır minerallerince de zengindir.
Kabak çekirdeği yağının yağ asitleri bileşimi:
C16:0 Palmitik asit %7-13
C18:0 Stearik asit %4-13
C18:1 Oleik asit %18-37
C18:2 Linoleik asit %40-53
Kabak Çekirdek Yağı Üzerinde Yapılmış Çalışmalar
Bening Prostat Hiperplazisi (BPH) üzerine etkisi: Malignite olmaksızın ya da BPH da prostat büyümesi yaşam stilini kötü etkileyen ciddi bir medikal bozukluktur. Erkeklerde BPH 80 yaşına kadar % 90'a yükselir. BPH ürinasyon, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek yetmezliği gibi büyük problemler ile ilişkilidir . Dihidrotestosteron (DHT) prostat hiperplazisinin ana androjenik
mediyatörüdür. Bu nedenle 5-a-redüktaz inhibitörleri BPH klinik semptomlarının azaltılmasında temel role sahiptir.
Kabak çekirdeği yağının BPH'de etkinliği için farklı mekanizmalar önerilmiştir. Prostat bezinin iltihabı BPH ile bağlantılıdır. NF- κB'nin aşırı ekspresyonu, indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS) ve 5-lipoksigenaz aktivasyonu, siklooksijenaz-2 (COX-2) ve sitokin ve lökotrien üretimi prostatit ile ilişkilidir. Kabak çekirdeği yağının serbest radikallere karşı koruma ile antiinflamatuar etkileri kabak çekirdeğinin prostat bezlerindeki inflamasyonu engellemesine yardımcı olur. Önerilen diğer mekanizma, yağlı asit içeriğine bağlı olarak kabak çekirdeği yağının diürez etkisidir. Δ-7 sterollerin DHT'ye karşı bloke edici etkileri ve prostat hücrelerinin hiperproliferasyonuna karşı inhibitör etkileri etki mekanizmasına dahildir. İnsan gastrointestinal kanalında gelişmiş biyoyararlanım için esterleştirilmiş Δ7-steroller BPH tedavisi için etkili ajanlardır. Kabak çekirdeği yağının (14 mg / kg) 30 gün boyunca günlük uygulaması testosteronun indüklediği sıçan hayvan modeli olan BPH'de prostat büyümesini inhibe etmiştir. Kabak çekirdeği yağı sıçanlarda deneysel olarak indüklenen PBP seviyelerinin azalması, prostat büyüklüğünün ağırlığı ve testisin histolojisi gibi BPH belirtilerini hafifletmiştir. Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) evre I ve II için alternatif bir tedavi olarak kabak çekirdeğinin Avrupa Ülkelerinde kullanılması komisyon E tarafından tavsiye edilmiştir.
Vahlensieck ve ark. BPH / LUTS’lu 1.431 erkekte kabak çekirdeğinin etkinliğini araştıran randomize, kısmen kör, plasebo kontrollü bir klinik çalışma gerçekleştirmiştir. Deneklere tohum (5 g günde 2 defa), etanollü tohum ekstresi kapsülü (500 mg günde 2 defa) ve plasebo verildi. Birincil cevap kriteri 12 ay sonra IPSS (Uluslararası Prostat Semptom Skoru)'de başlangıçtan ≥5 puanlık bir düşüş oluşmasıdır. İkincil sonuç ölçümleri ile yaşam kalitesi, IPSS (International Prostate Symptom Score) ve noktüriyi içerir. 12 ay sonunda kabak çekirdeği ekstresi ve plasebonun yanıt oranları arasında fark yoktu. On iki aylık kabak çekirdeği tedavisi sonucunda plaseboya kıyasla IPSS'nin klinik olarak anlamlı bir şekilde azaldığı görülmüştür.
Shirvan ve ark. 2011-2012 yılları arasında kabak çekirdeği yağı ile klinik çalışma gerçekleştirmiştir. Klinik çalışmada 92 hasta iki gruba ayrıldı. Hastalar 6 ay boyunca günde iki kez 360 mg kabak çekirdeği yağı kapsülü ile vitamin E (n = 47) ve prozacin (n = 45) ile tedavi edildi. IPSS anketleri, yaşam kalitesi ve PSA (Prostat Spesifik Antijen)düzeyleri tedavilerin etkinliğini değerlendirmek için
kullanıldı. Yaş, BMI (vücut kitle indeksi) ve diğer demografik özellikler açısından iki grup arasında anlamlı fark yoktu. IPSS, kabak tohumu yağı ile 3 ve 6 aylık tedaviden sonra 14.5 ± 5.36'dan 8.3 ±1.93'e ve 8.1 ± 2.93'e prozacin ile tedaviden sonra sırasıyla 14.54 ± 5.36'dan 8.3 ± 1.93'e ve 8.08 ± 2.93'e düşmüştür. Üroflowmetri testi, kabak çekirdeği yağı ve prazosin için sırasıyla %31 ve %48'lik
bir iyileşme göstermiştir.
Coulson ve ark. kısa süreli, faz II, randomize, çift kör, plasebo kontrollü klinik çalışmada; BPH tanısı konulan kişilerde Prostate EZE Max (C. pepo L., Epilobium parviflorum, Likopen, Pygeum africanum ve Serenoa repens içeren bitkisel preparat)'in etkinliğini ve güvenilirliğini değerlendirdi. Çalışmaya 40-80 yaşları arasında 57 erkek dahil edildi. Bu kişiler bitkisel preparat (n = 32) ve plasebo kapsül (n = 25) ile üç aylık tedavi aldılar. Sonuç IPSS olarak gösterilmiştir. Üç aylık süre boyunca Prostate EZE Max alan grupta plasebo alan gruba göre IPSS %8 daha fazla azalmıştır.
Hong ve ark. BPH'nin önlenmesinde ve tedavisinde yaptıkları bir çalışmada. Bu amaçla 12 ay boyunca 47 BPH hastası ile randomize, çift kör, plasebo kontrollü bir çalışma yapıldı. Denekler tatlı patates (Ipomoea batatas) nişastası (grup A, plasebo), kabak çekirdeği yağı (grup B), saw palmetto (Serenoa repens) yağı (grup C) veya kabak çekirdeği yağı ile birlikte saw palmetto yağı (grup D) aldı. IPSS’nin B, C ve D gruplarında (3 ay sonra) düzeldiği, yaşam kalitesi skorunun ise B, C (3 ay sonra) ve D (6 ay sonra) gruplarında azaldığı görülmüştür. PSA, D grubunda azaldı. Tüm gruplarda prostat hacminde fark yoktu. Kabak çekirdeği yağı ve saw palmetto yağının kombinasyonu ile terapötik etkinlik oluşmamıştır. Çalışma sonucunda kabak çekirdeği yağı ve saw palmetto yağının uygulanmasının güvenli olduğu ve BPH için tamamlayıcı tıp tedavileri olarak etkili olabileceği görülmüştür.
Friederich ve ark. 12 hafta boyunca kabak çekirdeği ekstraktı alan BPH hastası olan 2.245 hastada (günde 1-2 kapsül Prosta Fink Forte) bir klinik çalışma rapor etmişlerdir. İdrar semptomları IPSS ile kaydedildi ve QoL üzerindeki etki bir QoL anketi ile kaydedildi. Hastaların IPSS'si % 41.4 azalırken, yaşam kalitesi tedavi sırasında % 46,1 oranında artmıştır.
Schilcher ve ark. Yaptığı bir klinik çalışmada BPH li 6 hastaya cerrahiden önceki 3 ve 4. Günlerde oral yolla günlük 90 mg beş çeşit delta-7-sterol karışımı verilmiştir. Delta -7-steroller kabak çekirdeğinden (Cucurbita pepo L. convar citrullinina var. styriaca) elde edilmiştir. Kontrol grubuna herhangi bir tedavi verilmemiştir. Prostat spesifik antijen ve asit fosfatazın ortalama serum seviyeleri
sterol uygulamasından bir gün sonra tedavi öncesi seviyelere göre anlamlı olarak azalmıştır (p<0.05). Serbest testosteron serum düzeyleri 72 saat sonra anlamlı olarak artmıştı (p <0.05) ancak total testosteron ve cinsel hormon bağlayıcı globulin değeri değişmemiştir. Cerrahi sonrası eksize edilen doku ile yapılan gözlemler tedavi edilmeyen gruba kıyasla delta-7-sterol ile tedavi edilen hastaların prostat dokusunda dihidrotestosteronun anlamlı düzeyde düşük olduğunu göstermiştir.
Klinik çalışmaların sonuçlarına göre BPH evre I ve II ile ilgili olarak irritabl mesane ve miksiyon problemleri için kabak çekirdeği yağının kullanılmasına ilişkin Komisyon E tavsiyesi uygundur. Almanya’da mesane ve zor idrara çıkma bozuklukları için kabak çekirdeği yağı kullanılması önerilir.
Hiperaktif mesane üzerine etkisi:
Bir klinik çalışma kabak çekirdeği yağının aşırı aktif mesaneden kaynaklanan idrar bozukluklarını iyileştirdiğini göstermiştir. Bu çalışmada hiperaktif mesane hastası 41-80 yaş arası erkekler (n = 45) klinik çalışmaya katılmıştır. Hastalara 12 hafta boyunca 10 gr/gün kabak çekirdeği yağı oral yolla verildi ve tedavi etkinliği, aşırı aktif mesane sistemi skoru (OABSS) kullanılarak 6 ve 12 hafta sonra değerlendirildi. Kabak çekirdeği yağının ilk uygulamasından yaklaşık 6 ila 12 hafta sonra, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol ve trigliserit düzeylerinin ortalaması değişmemiştir ve PSA normal aralıktadır. OABSS, 6 ve 12 haftalık kabak çekirdeği yağı uygulamasından sonra önemli ölçüde azalmıştır.
Dahili kullanımı: Benign prostat hiperplazisi veya aşırı aktif mesane ile ilişkili alt üriner sistem semptomlarının giderilmesi için geleneksel olarak kullanılmaktadır. Bu amaçla; günde 3 kez 1 tatlı kaşığı olarak kabak çekirdeği yağı kullanılmalıdır. Günlük toplam doz 5-10 gramdır. Uzun süreli kullanım mümkündür.
Uyarılar: Kabak çekirdeği yağına alerjisi olanlar kullanmamalıdır. 18 yaş altındaki çocuklarda ve gebelerde kullanımı önerilmez.